Kamera teknolojisi o kadar gelişti ki hemen hemen herkes iyi fotoğraflar çekebilmeye başladı (bunlar kompozisyonun, konuların, ışığın ve gölgenin etkili kullanıldığı mükemmel fotoğraflar olmak zorunda kalmıyorlar). Ancak, çok daha iyi fotoğraflar çekebilmenize yardımcı olabilecek bir ekipman arayışında iseniz, bu kesinlikle bir üçayaktır. Birçok kişi bir üçayağın kamera sarsıntısını engellemeye yarayan harici bir eşyadan başka bir şey olmadığını düşünmektedir. Yeni kameraların yüksek ISO hassasiyetleri ve daha hızlı perde hızları varken neden bir üçayağa ihtiyaç duyalım ki?
Bir üçayağın en belirgin yararı, kameranın daha uzun bir pozlama yapmak durumunda bırakılması durumunda kameranın dengesinin sağlanması ve işlem sırasında kameranın sarsılmasının önlenmesidir. Birçoğumuz kamerayı 1/60 saniyelik bir perde hızında dahi elimizde sabit tutamayız, bu nedenle pozlama süresi saniyelerle, dakikalarla ve bazı durumlarda saatlere vardığında elde çekim imkanımız olmaz. Buna örnek olarak:
gösterilebilir.
Hepimiz, en keskin fotoğrafları çekmek istiyoruz. Bir üçayak, özellikle zamanlayıcılarla ya da uzaktan kumandalarla beraber kullanıldığında en keskin sonuçları elde etmenize yardımcı olacaktır. Deklanşöre basmak bile kameranın sallanmasına neden olacaktır.
Zamanlayıcı gecikmeleri hakkında konuşmak gerekirse, bir üçayak özellikle zaman atlatmalı videolar çekerken bir velinimettir. Bir nesnenin birkaç yüz ya da bin fotoğrafı önceden belirlenmiş aralıklarla çekilir ve çiçeklerin açılıp kapanması, bulutların hareketi ya da çürüyen nesnelerin şaşırtıcı hareketleri etkileyici bir şekilde çekilir. Kameranın sabit kalması bu tür çekimler için yeterli olmaz, aynı zamanda aynı konumda kalması da zorunludur.
Sabit bir kaydırma hareketinin zorunlu olduğu panorama çekimleri ya da hareketli çekimler yapıyorsanız da bir üçayak zorunluluktur. Bu zamana kadar elde ettiğim bir ipucu, üçayak başlığına bir elastik bant takmaktır. Kaydırma yapılırken elastik bandın çekilmesi hareket sarsıntısını azaltacak ve genel olarak iyi bir sonuç verecektir.
HDR çekimler yapıyorsanız, otomatik basamaklama için bir üçayak kullanmanız gerekecektir. Bu sayede, aynı konunun farklı pozlamalarda birkaç özdeş fotoğrafını çekebilirsiniz. En sevdiğiniz görüntü düzenleme yazılımlarını kullanarak fotoğrafınız üzerinde işlemeler yaparken, bu fotoğraflar her şeyin dinamik olarak pozlandığı harika sonuçları verecek şekilde birleştirilebilirler.
Ben ateşli bir makro fotoğrafçısıyım ve bir böceğin fotoğrafının çekimi gibi küçük bir konuyu odak içinde tutmaya çalışmaktan daha sinir bozucu bir şey yoktur diye düşünüyorum. Sıklıkla böceğin gözleri odakta kalır fakat böceğin geri kalan bütün organları odak dışı kalır. Bunun üstesinden gelmek için kapalı diyafram değerleri kullanmam gerekir, bu da daha yavaş bir perde hızı kullanmak anlamına gelir. Bu durumlarda bir üçayak kullanmak kullanışlı olacaktır.
Bir üçayak kullanımının bariz bir şekilde olmasa da faydalı olduğu bir diğer an da kamerayı üçayağa yerleştirdikten sonra anlık çekimler yapmak yerine çekimi kompoze edebilmek için size zaman tanımasıdır. Fotoğrafçılıkta, bazen yavaşlamamız, geri adım atmamız ve ince ayar yapmamız gereken zamanlar bulunabilmektedir.
Bir üçayak kullanımının daha az belirgin fayda sağladığı alan da kameranın yerleşimi ile ilgilidir. Düşük açılı çekimler ya da göz hizasının üstündeki bazı çekimler için yere yatmak ya da bir merdivene tırmanmak zorunda kalmadan bir üçayak ile elde çekim gerçekleştirebilirsiniz.
Üçayaklar ışık standları, mikrofon standları ya da yansıtıcılar ya da flaş birimleri için de kullanılabilmektedir. Bir fotoğrafçının saldırgan bir köpeğe karşı bir üçayağı savunma aracı olarak kullandığını bile duydum!
Son bir not: Eğer bir üçayak taşımak sizin için meşakkatli ise bir tekayak kullanmayı da tercih edebilirsiniz. Bunlar bir baston gibi ikiye katlanabilmektedir ve bir üçayak kadar kullanışlıdır. Piyasada bir cetvel boyutuna kadar katlanabilen ve gerektiğinde kullanıma hazır hale getirilebilen üçayaklar da bulunabilmektedir.
Üçayaklar kamera ekipmanınızın harika bir parçasıdır ve daha fazla kullanım için teşvik edilmelidir.