Bilgisayar Ağ Sisteminin Tanımı :
Birden çok bilgisayarın birbirlerine kablolu veya kablosuz sistemlerle bağlı olduğu, veri haberleşmesinin yanı sıra yan donanımların ve yazılımların da paylaşılmasına imkan sağlayan elektronik ortama bilgisayar ağı denir.
Sistemde her bilgisayarın bir numarasının bulunduğu, çeşitli kablolama teknolojileri ve ağ elemanlarıyla bilgi hedefe ulaştırılmaktadır.
Ağ sistemi iki kişisel bilgisayardan oluşabileceği gibi binlerce iş istasyonundan da oluşabilir. Her kullanıcı sahip olduğu donanım ve yazılımların tümünü veya bir kısmını paylaşıma açabilir.
En bilinen ve en büyük bilgisayar ağı, İnternettir.
Bilgisayarların birbirleriyle haberleşmeleri, birbirlerine veri aktarmaları için bir veri iletim ortamına ihtiyaç vardır. Bilgisayarlar arasında çeşitli bağlantı araçları kullanılarak oluşturulan iletişim sistemine ağ (Network) denir.
Ağlar büyüklüklerine göre temelde LAN, MAN ve WAN olmak üzere üçe ayrılırlar.
1- Yerel Alan Ağı (LAN) : Bir bina içindeki bilgisayarların bağlanmasıyla veya bir üniversite kampusundaki yan yana yer alan binalardaki bilgisayarların bağlanmasıyla oluşturulan ağlar yerel alan ağları (LAN= Local Area Networks) olarak isimlendirilir.
Bir yerleşke veya bir kurum içerisinde oluşturulan, dışa kapalı ağlardır. Bilgisayarlar arası uzaklık birkaç kilometreden fazla değildir. İstasyonlar küçük bir coğrafi alan içerisindedir. Yerel ağlar diğerlerine göre daha hızlı çalışırlarken Megabit gibi hızlara erişirler. Örnek olarak, evlerde veya işyerlerinde oluşturulan ağlar yerel alan ağlarına girer. Genellikle internet paylaşımının gerçekleştirilmesi, çok kullanıcılı basit programların kullanılması veya çok kullanıcılı oyunların oynandığı ağlardır.
Günümüzde en popüler yerel ağ tipi, ethernettir. Ethernet ağlarda bütün bilgisayarlar, kablonun neresine bağlandığı fark etmeksizin eşit iletim şansına sahiptirler ve yapılan iletimler tüm bağlantı noktalarına yapılır. Bu yüzden ağ üzerindeki bilgisayar sayısı arttıkça performans düşer. Ethernet ağlarda bilgisayarın ağ bağlantıları Ethernet adaptör denilen ve bilgisayarın içine takılan bir kartla yani Ethernet kartıyla sağlanır. Ethernet kartlarından RJ-45 bağlayıcı ile alınan data kabloları HUB veya SWITCH ismi verilen aygıtlara bağlanırlar. Bu aygıtlar ağ trafiğini yönetirler. SWITCH aygıtı HUB’a kıyasla daha yüksek performanslıdır.
2- Metropolitan Ağlar (MAN) : Metropolitan Area Network, yerel alan ağlarından biraz daha büyük ağlardır. Üniversitelerde, büyük işyerlerinde oluşturulan ağlar bu kategoriye girer. Ülke çapına yayılmış organizasyonların belirli birimleri arasında sağlanan veri iletişimi ile oluşan ağlardır.
3- Geniş Alan Ağı (WAN) : Coğrafi olarak birbirinden uzak bilgisayarların bağlanmasıyla oluşturulan ağlar ise geniş alan ağları WAN (Wide Area Networks) olarak adlandırılır. Birbirine çok uzak yerel ağların bir araya gelerek oluşturduğu geniş ağlardır.
Ağlar arası bağlantı fiber optik bir kablo ile olabileceği gibi uydular üzerinden de sağlanabilir. Bu ağlarda kullanılan teknolojiler LAN'lardan farklıdır. Yönlendirici (router) ve çoklayıcı (repeater) gibi ağ elemanlarının kullanılması gerekir. İstasyonlar çok geniş bir coğrafi alana yayılmıştır.
Ağ sisteminin avantajları şunlardır :
1- Hızlı İletişim :
Veri haberleşmesi ile birlikte ses ve video iletişimleri de gerçek zamanlı olarak gerçekleştirilebilir.
2- Ortak Donanımlar :
Bilgisayar donanımlarında ek olarak kullanılan yazıcı, tarayıcı, cd/dvd player, gibi donanımlar ortak kullanıma açılabilir.
3- Ortak Yazılımlar :
Çok kullanıcılı yazılımlar kullanılabilir. Tek tek lisanslı yazılımları satın almak yerine çok kullanıcılı almak ucuza gelmektedir.
4- Yedekleme :
Veri ortak bir yedekleme ortamında yedeklenebilir. Böylece veri güvenliği sağlanır.
5- İnternet Paylaşımı :
Ağdaki bütün bilgisayarlar bir bilgisayar üzerinden internet hizmeti alabilir.
Ağ Ekipmanları :
Sunucu (Server) : Sunucu, dosya depolamak ve bu dosyalara ağ üzerinden erişmek için kullanılan basit bir sistem olabileceği gibi, birçok hard-disk içeren, yedekleme üniteleri ve cd-rom sürücüleri olan kompleks sistemler olabilir. Printer, fax makinaları, modemler, internet erişimi, vs. gibi kaynakların ağ üzerinde paylaşılmasına yardımcı olur. Server’a bağlanan bilgisayarlara istemci (client) denir. Sunucular genelde, veritabanı dosyalarını, birçok yazılım istemcisinin erişimine sunar.
Hub : Hub’in görevi kendisine ulaşan sinyalleri alıp yine kendisine bağlı olan ağ ekipmanlarına dağıtmaktır. Hub bu işlem sırasında bir tekrarlayıcı görevi görür ve sinyali güçlendirir.
Switch : Switch’ler daha kompleks ve daha verimli hublardır. Portları arasında direk kanal oluşturma yeteneği vardır. Ağ performansını arttırır.
Repeater : Tekrarlayıcı, ethernet ağ standartlarında merkezi bağlantı noktası ile node arasındaki mesafenin maximum sınırının aşması durumunda kullanılır. Sinyali alıp, güçlendirip, gönderme özelliğine sahiplerdir. Hub veya switchler de birer repeater görevi görür.
Router : Router’lar ağ trafiğini filtre eder ve dosyanın doğru yere gönderilmesini sağlamak için değisik protokolleri birbirine bağlar. Bu filtreleme işleminden dolayı router, switch veya bridge’den daha yavaş çalışır. Hub veya switch’lerden farklı olarak router’lar ağ yönetim hizmetleri sunarlar.
Bridge : Bridge’ler bağımsız workgroupları birbirine bağlamak için kullanılır. Veri yönlendirme işlemi yapar. 10 Mbps ve 100 Mbps ağları birbirine bağlayabilir.